Sprawozdanie z realizacji programu „zielonej szkoły” - "Z naturą za pan brat" - zielona szkoła - dobry sposób na  naukę postaw ekologicznych. w terminie 05.06.2017 – 08.06.2017.

I dzień

O godzinie 7.00 uczniowie wraz ze swoimi opiekunami udali się autokarem w kierunku Lipowego Pola

na zajęcia edukacyjne w plenerze – na „ścieżce edukacyjnej”. Zajęcia te poprowadziła nauczycielka biologii Szkoły Podstawowej w Skarżysku Kościelnym.

Uatrakcyjnieniem zajęć było spotkanie z leśnikiem – pracownikiem Lasów Państwowych Nadleśnictwo Skarżysko. Wysłuchali prelekcji na temat zwierząt zamieszkujących okoliczne lasy oraz poznali drzewostan pobliskiego lasu. „Ścieżka” ta pełni  funkcję ekologiczną wynikającą z ochrony przyrody, edukacji ekologicznej sterowania ruchem turystycznym.  Dzięki tablicom informacyjnym umieszczonym  uczniowie mieli bezpośredni kontakt z przyrodą ożywioną  i nieożywioną, a także poznali historię regionu.

Kolejnym punktem nasze edukacyjnej wyprawy było Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Skarżysku – Kamiennej. Uczniowie tam mieli okazję uczestniczyć w bardzo ciekawej lekcji „Woda Twoim Przyjacielem – poznaj, szanuj, chroń”. Zajęcia te poprowadził pracownik Oczyszczalni Ścieków Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Skarżysku – Kamiennej.

Uczniowie podczas zajęć:

• poznali proces oczyszczania ścieków od momentu dotarcia do oczyszczalni do ostatniego etapu, kiedy oczyszczone i bezpieczne dla środowiska opuszczają oczyszczalnię
• własnoręcznie mogli przeprowadzić badania laboratoryjne i zobaczyć jak ścieki zmieniają swój kolor pod wpływem odczynników
• poznali znaczenie i sposoby oszczędzania wody
• rozwiązywali quizy dotyczące uzdatniania wody

Pełni nowych wiadomości ruszyliśmy w dalszą podróż. Tym razem musieliśmy pokonać dłuższą trasę  i dotarliśmy do Bałtowa, gdzie mogliśmy spotkać paleontologiczne zwierzęta na  ścieżce edukacyjnej z dinozaurami. Zwiedziliśmy Muzeum Jurajskiego oraz w Prehistorycznym Oceanarium.

Zwiedziliśmy Jura Park z przewodnikiem – ścieżkę edukacyjną z modelami dinozaurów naturalnej wielkości, z tablicami obrazującymi dzieje życia na naszej planecie. Uczniowie zobaczyli  tu obozowisko badacza wraz ze stanowiskiem paleontologa oraz Muzeum Jurajskie – pełne skamieniałości oraz minerałów z różnych części świata. Na koniec odbyliśmy seans w Prehistorycznym Oceanarium, które  przeniosło nas w świat podwodnego życia ogromnych gadów. Stanęliśmy tu "oko w oko" z gatunkami, które mieszkały na Ziemi tysiące lat temu. Niesamowitą niespodzianką była możliwość zwiedzenia Starego Młyna i poznania sposobu otrzymywania mąki. Nikt z nas nie sądził, że te urządzenia są tak duże. Przyszedł czas na rozrywkę. Jedni udali się na odkopywanie dinozaura inni na plac zabaw. Po chwili relaksu udaliśmy się w drogę do Sandomierz.. W godzinach wieczornych byliśmy na miejscu i mogliśmy zobaczyć swoje pokoje.

II dzień

Po obfitym śniadaniu udaliśmy się wzdłuż wałów wiślanych, przez most na Wiśle do Muzeum Okręgowego w Sandomierzu. Mogliśmy tam podziwiać zbiory archeologiczne – zabytki z epoki kamienia, brązu, żelaza, średniowiecza po nowożytność. Największym zainteresowaniem cieszyły się drewniane zabawki. Uczniowie chętnie się nimi bawili i nie chcieli opuścić tej sali.  Następnie udaliśmy się na lekcję muzealną „Od siekierki do smartfona”. Lekcja ta była poświęcona różnym surowcom wykorzystywanym przez człowieka od pradziejów po współczesność, ze szczególnym uwzględnieniem regionalnego bogactwa – krzemienia. Dowiedzieliśmy się jak powstawał m.in. krzemień, dlaczego, do czego i jak był/jest wykorzystywany przez człowieka. Poznaliśmy i utrwaliliśmy takie terminy jak m.in.: surowce skalne, krzemień, brąz (stop miedzi i cyny), produkcja żelaza (dymarkowa)   w czasach przedhistorycznych na ziemi sandomierskiej, rzemiosło, sztuka złotnicza

Po dużej dawce wiedzy i nowych informacji poszliśmy się na spacer wąwozem królowej Jadwigi. Spacer ten był najlepszym sposobem na z  obcowanie z przyrodą oraz dobry moment na sprawdzenie znajomości drzew poprzez rozpoznawanie ich. Jest to wąwóz lessowy, w którym zobaczyliśmy niezwykle ciekawie uformowane korzenie starych drzew, wystające ponad powierzchnię piasków. Mogliśmy podziwiać i uczyć się rozróżniać drzewa iglaste porastające urwiska wąwozu porastają m.in.  – klony, lipy, akacje, wisienka karłowata, podziwialiśmy piękno rezerwatu oraz wysłuchaliśmy prelekcji na temat skutków erozji jakimi są odsłonięte korzenie rosnących na zboczach drzew.

Po długim dniu udaliśmy się na obiadokolację. Z apetytem wszystko zjedliśmy z talerzy. Nastał czas na

warsztaty w grupach z wychowawcami  pt. "Żyj z przyrodą zgodzie". Wspólnie stworzyliśmy scenki ukazujące przykłady pozytywnych i negatywnych zachowań w lesie czy parku narodowym, rezerwacie. 

III dzień

Trzeci dzień rozpoczęliśmy zajęciami edukacyjnymi "Niebieska planeta". Były to warsztat o wodzie prowadzone przez trenera ekologicznego – nauczyciela przyrody i biologii Szkoły Podstawowej w Skarżysku Kościelnym. Miały na celu poznanie znaczenia wody w życiu człowieka, jak również cech krajobrazu naturalnego i przekształconego przez człowieka.  Warsztaty odbyły się na placu wzdłuż Wisły  dzięki czemu uczniowie mogli łatwiej powiązać teorię z praktyką. Zdobyli i utrwalili wiedzę na temat  przystosowania ryb do życia w wodzie oraz łabędzi i kaczek w środowisku wodnym. Uczniowie spacerując każdego dnia wałem wiślanym mogli zauważyć, że pełni rolę  zapory chroniącą ludzi i ich gospodarstwa przed żywiołem jakim jest woda. Po zajęciach wspólnie udaliśmy się na rejs statkiem po Wiśle.

Płynąc  uczniowie podziwiali  przyrodę i panoramę Sandomierza. Mogli obserwować rośliny przybrzeżne i otwartej toni wodnej, oceniali przejrzystość wody. Wysłuchali pogadanki przewodnika o zwierzętach żyjących w Wiśle oraz przystosowaniu ich do życia w wodzie oraz wpływie człowieka na stan czystości wody.

Pełni nowych wrażeń ruszyliśmy na pieszą wycieczkę tym razem w Góry Pieprzowe. Spacer ten był niesamowitym przeżyciem i pozwolił nam na obcowanie z różnorodnymi walorami przyrodniczymi. Na terenie rezerwatu rosną wiele gatunków roślin podlegających ochronie ścisłej np.: zawilec wielokwiatowy, wiśnia karłowata, naparstnica zwyczajna i wiele innych. Uczniowie mieli okazję zobaczyć m.in. kilkanaście gatunków dzikiej róży, które kwitną w maju i czerwcu. Kiedy weszliśmy już na najwyższy szczyt gór przed nami ukazała się piękna panorama na Sandomierz i Wisłę. Uczniowie mogli samodzielnie wykonywać liczne zdjęcia z wykorzystaniem umiejętności, które zdobywali każdego dnia fotografując krajobrazy pod czujnym okiem opiekuna. Z powstałych zdjęć uczniowie po powrocie stworzyli wystawę "Sandomierz i jego okolice"

W godzinach wieczornych wszyscy zebrali się na placu obok ośrodka w którym byliśmy zakwaterowani. Nauczyciele poruszyli ważny temat – zakupów. Każdy mógł się swobodnie wypowiedzieć ile pieniędzy już wydał i co kupił. Uczniowie wspólnie oceniali trafność zakupów i ich  cenę. Okazało się, że musimy popracować nad zakupowym szałem. Niestety nie wszyscy „kupowali odpowiedzialnie.

Podczas zajęć wspólnie zastanawialiśmy się jak robić zakupy z głową, czyli co i jak kupować, aby nie zostać posiadaczem całej masy zbędnych, szkodliwych dla środowiska i dla zdrowia rzeczy. Uczniowie dowiedzieli się na co zwracać uwagę podczas zakupów, dowiedzieli się, w jakim opakowaniu najlepiej wybrać produkt; sprawdzać, z jakiej części świata pochodzi i oceniać jego wpływ na środowisko naturalne, poznali stosowanie w Polsce eko - znakó oraz inne oznaczenia które znajdują się na opakowaniach. Uczniowie nauczyli się, że niektóre odpady mogą posłużyć nam jeszcze do innych celów np. mogą z nich powstać ciekawe stworki, zabawki itp. W godzinach wieczornych udaliśmy się na basen w Sandomierzu. Zmęczeni wróciliśmy do pokoi i w ciszy zasnęliśmy.

IV dzień

Pobyt w Sandomierzu dobiegł końca. Po śniadaniu udaliśmy się w kierunku Krzemionek Opatowskich na

zajęcia warsztatowe z cyklu "Spotkania z przyrodą w Krzemionkach" - skrzydlaci mieszkańcy Rezerwatu, prowadzone przez wykwalifikowaną kadrę pracującą w muzeum.

 Zajęcia z cyklu Spotkania z przyrodą w Krzemionkach dotyczyły dwóch  bloki zajęć  ptaków i ssaków „zamieszkujących” Rezerwat Krzemionki. Podczas warsztatów dzieci  miały m.in. możliwość:

- poznania skrzydlatych mieszkańców Rezerwatu podczas spaceru po ścieżce edukacyjnej,
- zdobycia umiejętności rozpoznawania tropów zwierząt leśnych,
- zapoznania się z historią Rezerwatu Krzemionki oraz pojęciem rezerwatu przyrody,
- skorzystania z multimedialnej bazy edukacyjnej Muzeum,
- wzięcia udziału w grach i zabawach związanych z tematyką zajęć,
- potrenowania zdolności manualnych w podczas praktycznej części warsztatów.

Następnie udaliśmy się na lekcję muzealna Pradzieje ziemi ostrowieckiej w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie „Krzemionki”

W  Muzeum  wzięliśmy udział w warsztatach archeologicznych „W neolitycznej osadzie”, których celem było przybliżenie realiów życia codziennego ludzi epoki neolitu. Zajęcia odbyły się w zrekonstruowanej pradziejowej osadzie, gdzie uczestnicy warsztatów poznali zagadnienia związane z funkcjonowaniem człowieka w epoce neolitu, np.: rolnictwo i przygotowywanie pożywienia, metody wytwarzania narzędzi z krzemienia i brązu, garncarstwo, tkactwo. Wspólnie z garncarzem mogli wykonać swoje gliniane wazoniki. Niestety w związu z brakiem prądu nie mogliśmy wziąć udziału w zajęciach w Krzemionkach – neolityczna kopalnia krzemienia pasiastego.

Po wizycie w Krzemionkach Opatowskich udaliśmy się na zwiedzanie i zajęcia edukacyjne w rezerwacie przyrody nieożywionej "Skały w Krynkach"  prowadzone przez pracownika Państwowych Lasów Nadleśnictwo Starachowice.

Głównym celem  zajęć była obserwacja przyrodnicza w lesie - rozpoznawanie gatunków drzew, krzewów i innych roślin oraz napotkanych zwierząt, wskazywanie grzybów trujących i jadalnych. Dzieci wysłuchali prelekcji na temat lasu i jego mieszkańców. Rozpoznawali drzewa z gatunku sosna, brzoza brodawkowata, brzoza omszona, jodła, jawor, dąb, świerk oraz olsza.  Zajęcia przyrodnicze były dla dzieci wielkim przeżyciem, a pobyt w lesie umożliwi im  zaobserwowanie zmian zachodzących w świecie roślin i zwierząt charakterystycznych dla danej  pory roku.

Uwieńczeniem naszego wyjazdu był spacer po kamiennej tamie wodnej w Brodach połączona z zajęciami edukacyjnymi "Energia Ziemi" prowadzone przez nauczyciela biologii Szkoły Podstawowej w Skarżysku Kościelnym 

 Podczas zajęć uporządkowaliśmy wiedzę nt. odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii elektrycznej oraz nt. wpływu różnych sposobów produkcji energii na środowisko. Uczniowie uświadomili sobie konieczność oszczędzania energii i poznają proste sposoby aby zużywać mniej prądu w codziennym życiu.

Pełni nowych umiejętności i zdobytej wiedzy w godzinach wieczornych wróciliśmy do domu.

Opiekunowie:

Agnieszka Pakuła

Grażyna Wiatr

Renata Wolska

Lidia Mirkowska